Co to jest TIR? Karnet, konwencja, operacja, wyłączenia

TIR: Wszystko o przewozie w transporcie międzynarodowym: karnet, konwencja, procedura, operacja, jakie towary są wyłączone

Co to jest konwencja TIR?

Konwencja TIR to skrót od Transport International Routier, czyli Międzynarodowy Transport Drogowy. Tym terminem określa się konwencję celną podpisaną w Genewie 14 listopada 1975 roku. Dotyczy ona przewozu towarów w ruchu międzynarodowym. Pozwala na uproszczenie procedur na przejściach granicznych i w urzędach celnych. Jej główne założenia to:

niepobieranie żadnych zabezpieczeń czy gwarancji celno-podatkowych obowiązujących w kraju tranzytowym (tę funkcję spełnia karnet TIR, o którym dalej),
uproszczona dokumentacja celna w przypadku stosowania karnetu TIR.

Przewóz z wykorzystaniem wspomnianej procedury wymaga specjalnych zamknięć celnych i znosi konieczność kontroli podczas przekraczania granicy. Kontrolę zawartości można przeprowadzić tylko w przypadku podejrzeń przestępstwa bądź nadużycia. Sam przejazd musi odbywać się specjalnie przystosowanymi pojazdami (wspomniane zamknięcia celne) oraz oznakowanymi tablicą TIR.

Konwencję TIR podpisało 68 stron w tym Unia Europejska. Obejmuje ona:

Europę,
Afrykę Północną,
USA i Kanadę,
Chile i Urugwaj,
Bliski i Środkowy Wschód.

Przewozy międzynarodowe towarów wykonywanych pojazdami w ramach konwencji TIR można realizować w następujących przypadkach:

jeżeli przewóz rozpoczął się lub ma skończyć poza UE,
jeżeli punkt nadawczy i odbiorczy znajduje się na terenie UE, ale przewóz realizowany jest przez terytorium kraju trzeciego.

System TIR oznacza dwukrotną odprawę celną: u nadawcy oraz odbiorcy i upoważnia do jednej jazdy. Posiadacz karnetu odpowiada za zgłoszenie towarów władzom celnym oraz uiszczenia wszelkich należności, opłat i kar związanych z ładunkiem, jeśli nie został on prawidłowo zwolniony.

Ważna informacja: wspomniana konwencja dotyczy tylko transportu drogowego w ruchu międzynarodowym. Zastosowanie innych środków transportu wyklucza jej zastosowanie.

W przypadku stosowania punktów nadawczego i odbiorczego na terenie wspólnego obszaru celnego (np. UE) karnet TIR nie obowiązuje.

Co to jest karnet TIR

Karnet TIR to dokument spełniający funkcję gwarancyjną i celną, dzięki któremu może być realizowana procedura TIR.

Dokument ten stanowi własność IRU (Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego) i drukowany jest w Genewie. Wykonano go ze specjalnego papieru i posiada szereg zabezpieczeń w celu uniknięcia fałszerstw. Każdy z nich posiada indywidualny kod kreskowy, znak wodny i numer.

Warto wspomnieć, że zamknięcia celne nałożone w urzędzie celnym nadawcy są akceptowane przez władze celne krajów tranzytowych, co oznacza, że pojazd przejeżdża do punktu odbiorczego bez kontroli ładunku. Oczywiście każdy karnet TIR ma określony termin ważności. A więc rozpoczęcie przewozu nie może być później niż graniczna data ważności karnetu.