Data publikacji: 2023-01-16
, autor: Jakub Olkowski
Co to jest TIR? Karnet, konwencja, operacja, wyłączenia
TIR: Wszystko o przewozie w transporcie międzynarodowym: karnet, konwencja, procedura, operacja, jakie towary są wyłączone
Co to jest konwencja TIR?
Konwencja TIR to skrót od Transport International Routier, czyli Międzynarodowy Transport Drogowy. Tym terminem określa się konwencję celną podpisaną w Genewie 14 listopada 1975 roku. Dotyczy ona przewozu towarów w ruchu międzynarodowym. Pozwala na uproszczenie procedur na przejściach granicznych i w urzędach celnych. Jej główne założenia to:
- niepobieranie żadnych zabezpieczeń czy gwarancji celno-podatkowych obowiązujących w kraju tranzytowym (tę funkcję spełnia karnet TIR, o którym dalej),
- uproszczona dokumentacja celna w przypadku stosowania karnetu TIR.
Przewóz z wykorzystaniem wspomnianej procedury wymaga specjalnych zamknięć celnych i znosi konieczność kontroli podczas przekraczania granicy. Kontrolę zawartości można przeprowadzić tylko w przypadku podejrzeń przestępstwa bądź nadużycia. Sam przejazd musi odbywać się specjalnie przystosowanymi pojazdami (wspomniane zamknięcia celne) oraz oznakowanymi tablicą TIR.
Konwencję TIR podpisało 68 stron w tym Unia Europejska. Obejmuje ona:
- Europę,
- Afrykę Północną,
- USA i Kanadę,
- Chile i Urugwaj,
- Bliski i Środkowy Wschód.
Przewozy międzynarodowe towarów wykonywanych pojazdami w ramach konwencji TIR można realizować w następujących przypadkach:
- jeżeli przewóz rozpoczął się lub ma skończyć poza UE,
- jeżeli punkt nadawczy i odbiorczy znajduje się na terenie UE, ale przewóz realizowany jest przez terytorium kraju trzeciego.
System TIR oznacza dwukrotną odprawę celną: u nadawcy oraz odbiorcy i upoważnia do jednej jazdy. Posiadacz karnetu odpowiada za zgłoszenie towarów władzom celnym oraz uiszczenia wszelkich należności, opłat i kar związanych z ładunkiem, jeśli nie został on prawidłowo zwolniony.
Ważna informacja: wspomniana konwencja dotyczy tylko transportu drogowego w ruchu międzynarodowym. Zastosowanie innych środków transportu wyklucza jej zastosowanie.
W przypadku stosowania punktów nadawczego i odbiorczego na terenie wspólnego obszaru celnego (np. UE) karnet TIR nie obowiązuje.
Co to jest karnet TIR
Karnet TIR to dokument spełniający funkcję gwarancyjną i celną, dzięki któremu może być realizowana procedura TIR.
Dokument ten stanowi własność IRU (Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego) i drukowany jest w Genewie. Wykonano go ze specjalnego papieru i posiada szereg zabezpieczeń w celu uniknięcia fałszerstw. Każdy z nich posiada indywidualny kod kreskowy, znak wodny i numer.
Warto wspomnieć, że zamknięcia celne nałożone w urzędzie celnym nadawcy są akceptowane przez władze celne krajów tranzytowych, co oznacza, że pojazd przejeżdża do punktu odbiorczego bez kontroli ładunku. Oczywiście każdy karnet TIR ma określony termin ważności. A więc rozpoczęcie przewozu nie może być później niż graniczna data ważności karnetu.
Produkty wyłączone z operacji TIR
Produkty, których nie można przewozić w ramach operacji TIR, dzielą się na dwie grupy:
- tytoń i wyroby pochodne,
- alkohol i wyroby pochodne.
Karnety TIR, kto wydaje?
Karnety TIR wydawane są na terenie Polski tylko i wyłącznie przez ZMPD (Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce).
Znaczenie potoczne
Znaczenie potoczne skrótu TIR to "samochód ciężarowy dokonujący przewozów międzynarodowych". Zatem dla przeciętnej osoby tirem jest każdy ciągnik siodłowy poruszający się po drogach publicznych, co oczywiście jest pewnym nadużyciem wynikającym z nieświadomości.
Przeczytaj także:
Rosjanie czyszczą chipy. Brakuje kart do tachografu…
Kto odpowiada za przeładowany samochód ciężarowy, przewoźnik czy kierowca?
Nowy podatek w paliwie? Już za pięć lat kolejna opłata za spalanie...
Ekologiczna stal w ciężarówkach, co to znaczy?
Telefon komórkowy nawet 10 razy na godzinę! Kierowcy ciężarówek uzależnieni…