Data publikacji: 2021-09-30

Chłodnice w pojazdach ciężarowych

Dlaczego warto wybierać najlepsze produkty?

W przypadku konieczności wymiany chłodnicy w pojeździe ciężarowym należy wybierać produkty najwyższej jakości, a najlepiej te pochodzące od wytwórców dostarczających swoje produkty na pierwszy montaż. Dlaczego to takie ważne?

STILLS_HEMSIDA04.jpg

Wyobraźmy sobie pewną sytuację. Pojazd ciężarowy porusza się po krętych drogach upalnej Hiszpanii lub wspina się na malownicze wzniesienia południowych Alp. Te piękne obrazki utracą swoje walory, gdy kierowca pojazdu zaobserwuje wskazówkę temperatury silnika niebezpiecznie zbliżającą się do czerwonego pola oraz zauważy znaczny spadek mocy silnika.

Błędne decyzje serwisowe i ich następstwa

Konsekwencjami opisywanych sytuacji są nie tylko nerwowe chwile dla kierowcy, który niepokoi się, czy jego pojazd da radę dojechać do celu podróży, gdy po drodze musi podjechać i zjechać z kolejnego wzniesienia. Na desce rozdzielczej wyświetli się ostrzeżenie o nieprawidłowej pracy silnika i konieczności sprawdzenia go w serwisie. Po dotarciu do warsztatu, mechanicy zbadają pojazd testerem i prawdopodobnie nie zauważą żadnych błędów, poza podwyższoną emisją tlenków azotu (NOx). Po tym kosztownym – ze względu na stracony czas – postoju, pojazd wyruszy w dalszą drogę, ale prawdopodobnie podobna sytuacja powtórzy się jeszcze niejednokrotnie. Czy jednak tego typu problemów można uniknąć? Oczywiście tak. Winy za opisywane usterki nie ponoszą projektanci krętej alpejskiej drogi, ani też klimat słonecznej Hiszpanii. Nie można winić także silnika pojazdu, który pracując w optymalnej temperaturze, prawdopodobnie poradziłby sobie z pokonywaniem nawet bardzo trudnej trasy. Winowajcą jest tu niewydajny układ chłodzenia. Prawdopodobnie właściciel pojazdu zdecydował się na wymianę zużytej chłodnicy na budżetowy zamiennik niskiej jakości. Nowy produkt, choć wyglądem przypomina te z górnej półki, nie jest w stanie spełniać swojego zadania, którym jest utrzymywanie optymalnej temperatury pracy silnika.

Uwaga na „kosztowne oszczędności”

Chłodnica jest elementem pojazdu, który ma znaczny wpływ na pracę innych podzespołów. Funkcjonując poprawnie, chłodnica powinna nie dopuścić do tego, by temperatura cieczy chłodzącej była zbyt niska lub zbyt wysoka, niezależnie od warunków, w jakich porusza się pojazd. Niestety chłodnice niskiej jakości bardzo często źle spisują się w skrajnych sytuacjach. Stwierdzili to m.in. inżynierowie z firmy TITAN X, którzy dokonali analizy porównawczej tanich produktów oraz chłodnic o jakości pierwszomontażowej. Zdaniem specjalistów z TITAN X, szczególnie niebezpieczne są sytuacje, w których silnik pojazdu jest mocno obciążony, a chłodnica nie jest w stanie poprawnie odprowadzić ciepła z cieczy odpływającej z silnika. Następuje wówczas spadek mocy oraz momentu obrotowego, gdyż do komory spalania dociera mniejszy strumień masy powietrza. Wzrasta wówczas nie tylko zużycie paliwa, ale dodatkowo nieprawidłowy proces spalania mieszanki paliwowo-powietrznej doprowadza także do zwiększenia emisji szkodliwych substancji, zwłaszcza tlenków azotu (NOx). Zbyt wysoka temperatura oznacza załączenie się wentylatora chłodnicy, który pracując na wysokich obrotach będzie dodatkowo obciążał silnik, generując dalsze zwiększenie zużycia paliwa. To nie wszystko. Wzrost obciążenia cieplnego silnika ma swoje negatywne konsekwencje dla trwałości poszczególnych podzespołów: tłoków, zaworów, kolektora czy turbosprężarki. O jakich liczbach mówimy? W teście przeprowadzonym przez TITAN X zestawiono chłodnicę jakości OE z budżetową chłodnicą niskiej jakości. W badaniu, w którym silnik pojazdu pracował pod pełnym obciążeniem stwierdzono różnicę temperatur na wlocie silnika wynoszącą aż 25° C.



Pewna naprawa zamiast kosztownych postojów

Reasumując, montowanie chłodnicy niskiej jakości w pojeździe ciężarowym to oszczędność wyłącznie pozorna. Gdy pojazd pracuje w trudnych warunkach, niewydajny układ chłodzenia przyczynia się do spadku mocy i momentu obrotowego pojazdu. Wysokie obciążenie silnika przekłada się także na problemy związane z podwyższonym spalaniem paliwa i wyższą emisją szkodliwych tlenków azotu. To z kolei może powodować konieczność interwencji serwisowych, a więc kosztowne przerwy w pracy pojazdu. Ponadto zbyt wysoka temperatura silnika ma wpływ na szybsze zużywanie się jego podzespołów. W przypadku konieczności wymiany chłodnicy w pojeździe ciężarowym należy wybierać produkty najwyższej jakości, najlepiej pochodzące od wytwórców dostarczających swoje produkty na pierwszy montaż. Takie wyroby są dziś dostępne na rynku wtórnym. Przykładem jest oferta marki TITAN X, której dystrybutorem jest firma AVA Quality Cooling. Zastępując zużytą chłodnicę swojego pojazdu chłodnicą TITAN X mamy pewność, że jej parametry pracy będą tożsame z wyposażeniem fabrycznym pojazdu. Oznacza to oszczędność czasu oraz pieniędzy na późniejsze naprawy czy przerwy w pracy. Właściwe zaprojektowanie układu odbierania ciepła ma istotne znaczenie dla trwałości jednostki napędowej, ilości emitowanych przez nią toksycznych składników spalin oraz zużycia płynu AdBlue. We współczesnych samochodach „zarządzanie” ciepłem odgrywa coraz większą rolę, gdyż w tym obszarze poszukuje się możliwości zmniejszenia zużycia paliwa przez silnik. Jego sprawność (w pewnym uproszczeniu można określić jako wykorzystanie energii zawartej w paliwie) jest na niskim poziomie (ok. 38%). Konstruktorzy TitanX projektują dla producentów ciężarówek moduły chłodnicze o wydajności dostosowanej do danego silnika, składające się z chłodnicy cieczy chłodzącej silnik, chłodnicy powietrza (intercoolera), chłodnicy oleju silnikowego, chłodnicy oleju przekładniowego, a także chłodnic oleju zwalniacza (retardera).


Podstawowe informacje o TITAN X

TITAN X jest czołowym dostawcą chłodnic dla producentów ciężarówek na pierwszy montaż, m.in. do Mercedesa-Benz Actros/ Atego, Iveco Stralis Hi-Way/Eurocargo, Volvo FH, Renault T, Scania S/new R, a także dla amerykańskich producentów ciężarówek – Freightliner i Navistar. Od 2018 r. chłodnice są też montowane w pojazdach marki MAN. Fabryka w Mjällby została założona w 1953 r. przez firmę Alfalaval, potem została wykupiona przez Volvo, następnie Blackstone i Valeo, a obecnie jest własnością indyjskiego koncernu TATA. TitanX produkuje też chłodnice na rynek aftermarketowy, a w Polsce jej dystrybutorem jest firma AVA Quality Cooling.